Cukiernica Polonica, plater, kryta z pokrywką na zawiasie, z 1939 roku, ze słynnej warszawskiej pracowni Fraget. Duża, owalna o zgeometryzowanej formie charakterystycznej dla nurtu Art Deco. Powierzchnia gładka, lśniąca. Po bokach dłuższej osi dwa geometryczne ucha. Pokrywka na zawiasie, zwieńczona uchwytem w formie grubej obręczy. Całość wsparta na 4 nóżkach. Na ściance czary monogram o inicjałach „K B”, z jego lewej strony grawer: „4. III. 1939”, a z prawej: „Koledzy”. Wspaniała, ponadczasowa ozdoba środka stołu. Wyjątkowy souvenir. Pamiątka dla pokoleń. Wyjątkowy przedmiot polskiej historii i pamięci. Cukiernica z duszą.

Historia:

Fraget - Fabryka Wyrobów Platerowanych założona w Warszawie w 1824 roku przez Francuzów: Alfonsa i Józefa Fragetów. Alfons i Józef zostali zaproszeni do Polski przez Tadeusza Mostowskiego – Ministra Spraw Wewnętrznych Królestwa Kongresowego. Dzięki pożyczce założyli na ul. Jasnej niewielką firmę produkującą wyroby miedziane i platerowane. W 1825 roku firma otrzymała za swoje wyroby dwa medale: srebrny i złoty za swoje wyroby. W latach (1825 – 1828) wynajęto większy lokal w oficynie pałacu Łubieńskich przy ulicy Królewskiej 1066. Według danych o firmie można zauważyć, że w kolejnych latach nastąpił okresowy kryzys. Prawdopodobnie spowodowany powstaniem listopadowym. Działalność zmieniono na handel spożywczy. W 1848 roku Alfons Fraget prawdopodobnie wycofał się ze spółki i wrócił do Francji otrzymawszy od brata zgodę do odebrania spadku po rodzicach. Józef Fraget w 1844 roku zakupił parcelę na ulicy Elektoralnej 753. Rok później na Krakowskim Przedmieściu 473 powstał drugi salon sprzedaży, a w 1852 roku przy Miodowej 491 otworzono komis.

Józef Fraget urodził się w 1797 roku jako syn Huberta Frageta i Marii Katarzyny z domu Mota. Ukończył Politechnikę w Paryżu i Charlottenburgu. Budując swoją fabrykę starał się wprowadzać nowoczesne technologie. Od 1847 roku udał się w podróż po Europie i zwiedzał najnowsze zakłady. W Paryżu zainteresowała go technologia galwanizacji metodą cylindrów wynaleziona przez Roulta i Elkingtona i odstąpiona firmie Christoph et Comp. w Paryżu. Fraget zakupił patent i sprowadził do Warszawy fachowca znającego tę technologię. Na początku wyrabiano tylko sztućce, a zaraz potem platery korpusowe. Od 1849 zaczęto stosować tzw. nowe srebro uzyskiwane we własnej odlewni. Uruchomiono także laboratorium galwaniczne. Asortyment wyrobów bardzo się powiększył, natomiast platery znajdowały nabywców u przedstawicieli różnych klas majętności. W 1850 roku np. komplet do herbaty można było kupić za 1.690 zł p., za 313 zł p. lub za 291 zł polskich, wazę za 700 zł p., a ozdobę stołową z rogami obfitości za 2.000 zł p. Wyrabiano też rondelki miedziane wewnątrz bielone oraz posrebrzane elementy latarni powozowych.

W 1857 sprowadzono z Austrii jedyną w Królestwie Polskim maszynę do wyrobu sztućców z nowego srebra pozwalającą uzyskać ich 150 tuzinów dziennie. Wyroby odznaczały się dokładnym powleczeniem, trwałością, czystością roboty oraz pięknymi kształtami i odpowiednią wielkością.

16 lipca 1867 r. zmarł Józef Fraget, a jego następcą Julian Fraget. Pod jego zarządem firma zachowała dawną nazwę i do końca XIX wieku przodowała w branży wyrobów platerowanych. Od 1884 roku firma szeroko rozwinęła produkcję argentariów ze srebra 84 próby. Poszukując inspiracji korzystała z wzorców rodzimych twórców i współpracowała między innymi z Siemiradzkim i Kucharzewskim. Obawiając się konkurencji i podróbek utrzymywała własne sklepy w takich miejscowościach, jak: Tyflis, Konstantynopol, Lwów, Mińsk, Żytomierz, Grodno, Petersburg, Moskwa, Charków, Odessa, Kijów, Wilno, Łódź.

Firma prezentowała swoje wyroby na wielu wystawach, zdobywając wiele prestiżowych nagród. Np.:

•

w Warszawie zdobyła medal srebrny wielki w 1828 i 1838 roku

•

w 1838 firma dostała medal złoty na wstędze św. Stanisława

•

w St. Petersburgu medal srebrny mały w 1839

•

w Warszawie medal złoty na wstędze św. Anny w 1841

•

w Warszawie medal złoty na wstędze św. Włodzimierza w 1857

•

w St. Petersburgu medal srebrny wielki w 1861

•

w Moskwie medal złoty mały w 1865

•

w Paryżu medal brązowy w 1867

•

w St. Petersburgu medal srebrny w 1870

•

w Paryżu medal złoty w 1889

W latach (1883 –1885) tempo rozwoju firmy uległo zmniejszeniu z powodu pożaru. W 1890 r. u Frageta pracowało 400 robotników, moc maszyn pracujących wynosiła 85 KM, natomiast wartość produkcji oceniano na 781 tys. rubli. W tym czasie „Bracia Henneberg” zatrudniali 168 robotników, ich maszyny dysponowały mocą 40 KM i osiągali 170 tys. rubli w produkcji.

Aby po pożarze zwiększyć produkcję, do fabryki włączono rozwijającą się firmę o nazwie "Rzodkiewicz, Zaborowski i Surzycki", zaś w 1897 roku założono Towarzystwo Akcyjne Wyrobów Platerowanych – Józef Fraget.

W 1906 w Purkersdorf (pod Wiedniem) zmarł Julian Fraget. Został pochowany na warszawskich Powązkach. Jego grobowiec zaprojektował Bolesław Jeziorański. Fryz płyty grobowca przedstawiający dobrodziejstwa pracy i nauki wykonali pracownicy zakładu.

Zarządzanie firmą przejęła córka Juliana, Maria (18??–1938), żona księcia Czesława Światopełk-Mirskiego. Para miała czworo dzieci:

* Julia (1890–1981)

* Kazimierz (1891–1941) zmarł w KL Auschwitz, a jego dwóch synów zginęło w powstaniu warszawskim

* Józef (1893–1970) zarządca fabryki po śmierci matki, żonaty z Marią księżną Radziwiłł, po wojnie wyjechał do Brazylii, gdzie zmarł

* Maria (1901–1998)

Pierwsza Wojna Światowa źle wpłynęła na kondycję zakładu. Rekwizycje maszyn i surowców oraz brak pracowników były bardzo dokuczliwe. Ograniczono asortyment wyrobów i rynki zbytu. Cło naliczane zależnie od wagi wyrobu skłoniło zarząd do produkcji małych, elementarnych wyrobów. Zaprzestano wyrobów z neusilber, produkując wyroby z białego stopu, zawierającego głównie nikiel. Ograniczono produkcję drobnych wyrobów na rynki wschodnie, zaprzestano produkcji zapalniczek, papierośnic, cygarniczek, przyborów biurkowych. Produkowano głównie sztućce i podstawowe elementy zastawy stołowej. W 1926 roku opatentowano biały stop i nazwano go bielnikiem. Był on szlachetniejszy niż alpaka, a wyroby z niego cieszyły się dużym powodzeniem, gdyż nawet po starciu powłoki srebrnej pod spodem ukazywał się ten sam biały kolor, co nie rzucało się tak bardzo w oczy.

Wyroby z bielnika zakupywały ministerstwa, wojsko, stołówki, sanatoria, kasyna oficerskie, szpitale, restauracje. itd. Wyroby Frageta trafiły na stoły prezydenta RP, MS Batorego, hoteli Bristol i Polonia, Towarzystwa Międzynarodowego Wagonów Sypialnych. Za projekt i realizację zastawy dla Ministerstwa Rolnictwa w 1927 roku zakład otrzymał specjalne podziękowanie.

W 1928 roku król Afganistanu złożył osobiście zamówienie na zastawy stołowe i artystyczną galanterię stołową dla swego dworu. Firma obiecywała, że dostosuje swoją produkcję do gustu mieszkańców Afganistanu i przymierzano się do uruchomienia w Kabulu sklepu.

Dla Mennicy Państwowej produkowano srebrne krążki przerabiane w niej na monety. Na początku lat 30 ustał eksport do Rumunii i Bułgarii. Zmniejszyły się zamówienia z Jugosławii, Grecji i Egiptu. W zgodzie z popytem wytwarzano blachy potrzebne przy produkcji amunicji oraz odblaskowe blachy do reflektorów przeciwlotniczych.

Po wybuchu II wojny światowej firma zaprzestała produkcji.

Po zakończeniu wojny grupa ocalałych robotników firmę reaktywowała, ale wkrótce ją upaństwowiono. 1 stycznia 1965 z połączenia fabryki Braci Henneberg i fabryki Józefa Frageta powstał zakład „Hefra”, produkujący sztućce oparte na wzorach z obu dawnych firm. Siedziba Hefry pozostała w Warszawie (ul. Ogrodowa, Warszawska Wytwórnia Platerów HEFRA SA), natomiast samą wytwórnię od 2002 roku przeniesiono do Legnicy.

Żródło: Wikipedia

Alpacca / Nowe Srebro – materiał srebropodobny, zwany potocznie „białym srebrem”. Zgodnie z Polską Normą jest to "mosiądz wysokoniklowy" (inne dawniejsze nazwy: argentan, pakfong, melchior, alpaka, alfenid, arfenil, neusilber, srebro Schefildskiego, chińskie srebro, metal Christofle'a i inne).

Nowe srebro najpierw uzyskano w Chinach. Stało się sławne w Europie po sprowadzeniu go przez składy handlowe zwane w wymowie kantońskiej paktong lub pakfong (白銅, pinyin báitóng; dosł. "biała miedź"). Jego srebrzysty kolor imitował prawdziwe srebro.

Jest to srebrzystobiały stop zawierający 40-70% miedzi, 10-20% niklu i 5-40% cynku. Gęstość 8400÷8700 kg/m � (8,4-8,7 g/cm �). Wbrew swojej nazwie nie zawiera on srebra. Służy do wyrobu ozdób, sztućców, sprzętu medycznego, instrumentów muzycznych, drutów oporowych, itp. W Polsce stosowane jest kilka stopów zaliczanych do mosiądzów wysokoniklowych różniących się składem:

•

MZN12 – Cu w % 62-66, Ni w % 11-13, Mn w % 0-0,5, Zn w % 20-27

•

MZN15 – Cu w % 62-66, Ni w % 13,5-15,5, Mn w % 0-0,5, Zn w % 18-24

•

MZN18 – Cu w % 53-56, Ni w % 17-19, Mn w % 0-0,5, Zn w % 25-30

•

MZ20N18 – Cu w % 60-64, Ni w % 17-19, Mn w % 0-0,5, Zn w % 16-23

Jako pierwsi otrzymali go Chińczycy i przywędrował do Europy w XVIII wieku. W XIX wieku Europejczycy nauczyli się sami tworzyć ten stop. Stop nie zawiera srebra, ale idealnie je zastępuje. Przedmioty z alpaki są również srebrzone, ale wtedy ich znakowanie wygląda zupełnie inaczej.

Źródło: Wikipedia, kochamantyki.pl

Srebro a zdrowie ! - zdrowotne działanie srebra na organizm ludzki doskonale obrazuje stary angielski zwyczaj obdarowywania nowo narodzonych dzieci srebrną łyżeczką. Korzenie tej tradycji sięgają XIV wieku kiedy to podczas epidemii dżumy odkryto, że liczba zgonów wśród ludzi zamożnych jest znacznie niższa niż wśród ubogich. Okazało się, że używanie srebrnej zastawy stołowej powoduje przenikanie do organizmu cząsteczek srebra niszczących ewentualne zarazki dżumy, chroniąc tym samym przed zakażeniem. Srebrne łyżeczki stały się zatem antidotum na epidemię – rodzice, których tylko było na to stać, kupowali je swoim dzieciom jako swego rodzaju antybiotyk. Dziś epidemia dżumy nam nie grozi, ale pamięć tamtych wydarzeń przetrwała w tradycji kupowania srebrnych łyżeczek jako prezentu na chrzest i w angielskim powiedzeniu „born with a silver spoon in your mouth” / “urodzony ze srebrną łyżeczką w ustach”, ale nie tylko. Całe zastawy i sprzęty środka stołu miały i mają lecznicze i odkażające znaczenie dla jedzenia i zdrowia ich użytkowników. Słynna angielska czarna herbata “5 o’clock” podawana obowiązkowo w srebrnych dzbankach / czajniczkach / bulierach zawsze inaczej smakowała i smakuje do dzisiaj, aniżeli w zwykłym metalu, warto się o tym przekonać.

W XIX wieku rozpowszechniła się metoda zakraplania oczu noworodków roztworem azotanu srebra, co zapobiegało zapaleniu spojówek i rozwojowi trwałej ślepoty u dzieci. O skuteczności tej metody świadczy fakt, że wkrótce po jej pierwszym zastosowaniu została ona wprowadzona, jako obowiązek ustawowy.

Źródło: wypisy z różnych stron internetowych oraz przekazów pisemnych książkowych o srebrze

Art Deco - styl ten pojawił się w Europie na przełomie lat 20/30 XX wieku i trwał aż do momentu wybuchu II Wojny Światowej. Nurt Art Deco zapoczątkowała paryska wystawa Międzynarodowa Wystawa Sztuk Dekoracyjnych i Przemysłu Współczesnego (Exposition Internationale des Arts Decoratifs et Industriels Modernes). Zaprezentowano tam bowiem zupełnie nowoczesne projekty w każdej dziedzinie sztuki, które znacznie różniły się od panującej secesji. Głównymi założeniami Art Deco były proste i geometryczne kształty, funkcjonalność w użytkowaniu i kontrastowe kolory. Artyści zaczęli łączyć srebro lub złocony brąz z drewnem (np.: hebanowym) lub kością słoniową. Tendencje te skrajnie odbiegają od bogatego wzornictwa secesyjnego.

Źródło: Wikipedia

Art Deco - styl ten pojawił się w Europie na przełomie lat 20/30 XX wieku i trwał aż do momentu wybuchu II Wojny Światowej. Nurt Art Deco zapoczątkowała paryska wystawa Międzynarodowa Wystawa Sztuk Dekoracyjnych i Przemysłu Współczesnego (Exposition Internationale des Arts Decoratifs et Industriels Modernes). Zaprezentowano tam bowiem zupełnie nowoczesne projekty w każdej dziedzinie sztuki, które znacznie różniły się od panującej secesji. Głównymi założeniami Art Deco były proste i geometryczne kształty, funkcjonalność w użytkowaniu i kontrastowe kolory. Artyści zaczęli łączyć srebro lub złocony brąz z drewnem (np.: hebanowym) lub kością słoniową. Tendencje te skrajnie odbiegają od bogatego wzornictwa secesyjnego.

Źródło: Wikipedia